Η Μεσσηνία πέρα από την ομορφιά των μοναδικών της τοπίων φημίζεται για την παράδοση και τη λαογραφία της. Στην πλούσια παράδοσή της δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ξεχνάμε τις νοστιμότατες παραδοσιακές συνταγές, οι οποίες διαδόθηκαν με το πέρασμα των χρόνων από γενιά σε γενιά.
Οι γιαγιάδες τις μετέδιδαν στις κόρες και εν συνεχεία οι κόρες στις εγγονές. Έτσι, μέσω της προφορικότητας διατηρήθηκε έως τις μέρες μας η μακραίωνη αυτή παράδοση κάποιων συνταγών των προγόνων μας. Οι συνταγές αυτές είναι διαχρονικές και συμπληρώνουν άρτια την παράδοση και λαογραφία του τόπου. Παρακάτω παραθέτουμε κάποιες από αυτές τις παραδοσιακές πεντανόστιμες συνταγές που μπορείτε να γευτείτε σε κάθε μεριά της μεσσηνιακής και μανιάτικης γης.
Λαλάγγια μανιάτικα παραδοσιακά με τυρί της Μάνης
Τα λαλάγγια- οι πεντανόστιμες παραδοσιακές τηγανίτες της Μάνης είναι γνωστές όχι μόνο σε περιοχές της Μάνης, αλλά και σε διάφορες περιοχές της Μεσσηνίας και της Λακωνίας και δεν λείπουν από καμία σχεδόν θρησκευτική γιορτή, κυρίως των Χριστουγέννων και των Φώτων. Πρόκειται για αλμυρά κομμάτια ζύμης τηγανισμένα με συγκεκριμένο σχέδιο, τα οποία περιέχουν ελαιόλαδο, μαγιά, κανελογαρίφαλο και αλάτι. Συνοδεύονται με ντόπια τυριά. Κανένας επισκέπτης δεν φεύγει από τη Μάνη και τη Μεσσηνία χωρίς να δοκιμάσει πρώτα τα παραδοσιακά λαλάγγια.
Μεσσηνιακή γαλατόπιτα
Η μεσσηνιακή γαλατόπιτα ή γαλόπιτα, όπως είχαμε συνηθίσει να την ακούμε από τις γιαγιάδες μας είναι ένα παραδοσιακό γλύκισμα, το οποίο είθισται να υπάρχει σε κάθε τραπέζι των χωριών της Μεσσηνίας την Κυριακή ή τη Δευτέρα του Πάσχα. Πρόκειται για μια εξαιρετικά εύκολη συνταγή, αλλά ταυτόχρονα και πεντανόστιμη. Περιέχει φρέσκο γάλα, σιμιγδάλι ψιλό, βούτυρο, αυγά, ζάχαρη και ελαιόλαδο. Ένα γλυκό που σίγουρα θα σας φιλέψουν οι γυναίκες της Μεσσηνίας τις ημέρες του Πάσχα και όχι μόνο.
Καγιανάς με παστό χοιρινό και σφέλα
Ποιος θα επισκεφτεί τη Μεσσηνία και δεν θα γευτεί τον πεντανόστιμο καγιανά σε κάποιο παραδοσιακό παραθαλάσσιο ταβερνάκι; Ντομάτες τριμμένες, αυγά, χοιρινό παστό σε κομμάτια, μεσσηνιακή σφέλα σε κύβους, ελαιόλαδο, φρέσκο πιπέρι και ρίγανη είναι τα υλικά που τηγανίζονται και έχουν ως αποτέλεσμα το νοστιμότατο μεσσηνιακό καγιανά.
Ανοιχτή μανιάτικη τυρόπιτα
Ένα από τα γευστικά και φημισμένα πιάτα της Μάνης είναι η ανοιχτή τυρόπιτα, της οποίας η γέμιση περιέχει τυρί μυζήθρα, τυρί σφέλα, αυγά, ψιλοκομμένο άνηθο, σόδα, αλεύρι και ελαιόλαδο. Το φύλλο της είναι χωριάτικο παραδοσιακό και πεντανόστιμο. Μια συνταγή που περιέχει όλα τα συστατικά της μανιάτικης γης και αξίζει κάθε επισκέπτης να τη δοκιμάσει.
Μεσσηνιακές δίπλες
Όλοι γνωρίζουν και σίγουρα όλοι έχουν γευτεί τις παραδοσιακές δίπλες της Μεσσηνίας που δεν λείπουν ποτέ από τους γάμους και τις βαφτίσεις, αλλά και από κάθε χαρμόσυνο γεγονός του τόπου μας. Οι δίπλες περιέχουν αυγά, αλεύρι, ζάχαρη, αλάτι, μέλι, καρύδια, κανέλα, χυμό λεμονιού και ελαιόλαδο. Κανείς δεν θα φύγει από τον τόπο της Μεσσηνίας χωρίς να προμηθευτεί ένα κουτί με παραδοσιακές δίπλες!
Μακαρονάδα με καμένη μυζήθρα και λάδι
Όποια γυναίκα της Μεσσηνίας και εάν ρωτήσετε θα σας πει για αυτή την απλή και παραδοσιακή μακαρονάδα που δεν έλειπε ποτέ από τη μεσσηνιακή διατροφή εδώ και πολλά χρόνια. Μια υπέροχη μακαρονάδα που πιθανότατα μπορείτε να γευτείτε σε κάποια παραδοσιακά εστιατόρια με ντόπιες συνταγές της Μεσσηνίας.
Πέτουλες Μεσσηνίας
Οι πέτουλες της Μεσσηνίας είναι η σύγχρονη παραλλαγή της κρέπας. Όλες οι παραδοσιακές γυναίκες των μεσσηνιακών χωριών θα ξέρουν τις νόστιμες πέτουλες. Φτιάχνονται από αλεύρι, γάλα, βούτυρο, αυγά, αλάτι και ελαιόλαδο για το τηγάνισμα. Τυλίγονται σε ρολά και περιέχουν μυζήθρα στη γέμισή τους.
Σύγκλινο και λουκάνικο της Μάνης
Δυο από τις πιο ξακουστές γεύσεις της Μανιάτικης γης είναι το πεντανόστιμο σύγκλινο ή παστό και το μανιάτικο λουκάνικο. Το σύγκλινο ή αλλιώς παστό είναι καπνιστό χοιρινό κρέας. Το χοιρινό αυτό κρέας παρασκευάζεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο: αφού κοπεί σε λωρίδες και μείνει τρεις μέρες στο αλάτι, ύστερα κρεμιέται και καπνίζεται με φασκόμηλο για δέκα ώρες. Αντίστοιχα και το μανιάτικο λουκάνικο αποτελείται από χοιρινό κρέας, πορτοκάλι, αλάτι, πιπέρι και διάφορα μπαχαρικά και καπνίζεται και αυτό για δέκα ώρες, έως ότου πάρει τα αρώματά του. Δυο γεύσεις που θα σας μείνουν αξέχαστες, όταν επισκεφτείτε τη Μάνη!
Εδώ και πολλά χρόνια, όλες οι γυναίκες στα χωριά συνήθιζαν να μαζεύονται στα σπίτια για την παραδοσιακή παρασκευή του τραχανά. Αποβραδίς έβραζαν το γάλα με το αλάτι, το ανακάτευαν μέχρι να διαλυθεί καλά, πρόσθεταν το σιμιγδάλι και το άφηναν όλο το βράδυ, έως ότου απορροφηθεί το γάλα και κρυώσει. Το επόμενο πρωί τον έστρωναν στο κρεβάτι σε ξηρό και δροσερό μέρος πάνω σε ένα καθαρό σεντόνι και τον έκοβαν σε μπουκίτσες που είχαν τη μορφή ζυμαριού. Ύστερα, τον σκέπαζαν με ένα μεγάλο τούλι και τον άφηναν να ξεραθεί. Αφού ξεραινόταν, τον κοσκίνιζαν ή τον έτριβαν με τις παλάμες τους. Όταν ξεραινόταν καλά, έπαιρνε ένα χρυσοκίτρινο χρώμα σαν το σιμιγδάλι και μοσχοβολούσε βούτυρο. Οι γυναίκες της Μεσσηνίας συνήθιζαν να τον τρώνε σαν σούπα με φρέσκια τομάτα, αλάτι και καυτερό πιπέρι. Ένα γεύμα απαραίτητο για τις κρύες νύχτες του χειμώνα!
Κόκορας καπαμάς με μακαρόνια
Πρόκειται για μια παραδοσιακή συνταγή που μπορείτε να συναντήσετε στην Κορώνη και όχι μόνο. Περιέχει χωριάτικο κόκορα, σούπα τοματοπελτέ, αλατοπίπερο, κανελογαρίφαλο, ελαιόλαδο, μακαρόνια και τριμμένη μυζήθρα. Οι παλαιότερες γενιές συνήθιζαν αντί για μακαρόνια να χρησιμοποιούν χειροποίητες χυλοπίτες. Επίσης, μπορεί να ακούσετε και μια άλλη παραλλαγή αυτής της συνταγής, αντί για κόκορα τοποθετούσαν πάνω στις χυλοπίτες δυο αυγά μάτια.
Ριγανάδα
Ένα νόστιμο μεσσηνιακό κολατσιό με χωριάτικο ψωμί, τριμμένη φρέσκια τομάτα, ελαιόλαδο, ρίγανη και αλάτι. Ιδανικό καλοκαιρινό σνακ και συνάμα παραδοσιακό και υγιεινό, που το γνωρίζουν όλες οι παλαιότερες γενιές της Μεσσηνίας. Η ριγανάδα τρώγεται σκέτη ή συνοδευόμενη με τυρί ή ελιές.
Παραδοσιακή σφέλα
Όλη η νότια Πελοπόννησος, και συγκεκριμένα οι περιοχές της Μεσσηνίας αποτελούν τον τόπο παραγωγής του μοναδικού αυτού τυριού, που φημίζεται για την πιπεράτη και πικάντικη γεύση του. Είναι ημίσκληρο τυρί, το οποίο ωριμάζει μέσα σε άρμη, έως ότου αποκτήσει το λευκοκίτρινο αυτό χρώμα του. Παρασκευάζεται από αιγοπρόβιο γάλα και μοιάζει με τη φέτα. Η σφέλα είναι γνωστή πλέον σε όλους τους σύγχρονους γαστρονόμους και προσφέρεται θαυμάσια ως ορεκτικό, ψητή στα κάρβουνα, συνοδευόμενη από διάφορα λαχανικά ή κρέμα βαλσάμικου.
Παραδοσιακή γουρουνοπούλα
Τέλος, ας μην ξεχάσουμε και το σήμα κατατεθέν της Μεσσηνίας που δεν είναι άλλο από την παραδοσιακή γουρουνοπούλα, την οποία μπορείτε να δοκιμάσετε σε κάθε χωριό της Μεσσηνίας και όχι μόνο. Η παραδοσιακή σπιτική εκδοχή της γουρουνοπούλας με την τραγανή της πέτσα συνοδευόμενη από πεντανόστιμες λεμονάτες πατάτες φούρνου είναι ένα πιάτο που υπάρχει στα μεσσηνιακά γιορτινά τραπέζια, εδώ και πολλές δεκαετίες.